Son yıllarda gelişen yapay zeka teknolojileri, internette bilgi arama yöntemlerimizi köklü bir şekilde değiştiriyor. Bu dönüşümün öncülerinden biri olan Perplexity, iki yıl önce kurulduğundan bu yana dikkat çekici bir ivme kazandı. Şirket, kullanıcıların sorduğu sorulara yönelik yanıtlar oluşturmak için interneti tarayıp, çeşitli kaynaklardan bilgi derliyor ve yapay zeka sayesinde bunları harmanlayarak sunuyor. Ancak, Perplexity'nin son duyurusu, sektördeki birçok yayına olduğu kadar, kullanıcılar için de heyecan verici bir gelişme olarak öne çıkıyor.
Yayıncılarla Gelir Paylaşımı Başlıyor
Perplexity, Eylül ayı sonlarına doğru, Perplexity Yayıncı Programı adıyla yeni bir reklam platformu başlatacağını açıkladı. Bu inisiyatif, şirketin internetten içerik alırken izin almadığı ve robots.txt dosyalarını dikkate almadığı yönündeki eleştirilerden sonra gelmesiyle dikkat çekiyor. Forbes, Wired ve Condé Nast gibi yayınlar, Perplexity'yi içeriklerini izinsiz kullanmakla suçlamıştı. Perplexity'nin bu programla, içerik sağlayan yayınevleriyle gelir paylaşmayı amaçladığı belirtiliyor.
Şirketin ilk iş ortakları arasında TIME, Fortune, The Texas Tribune, Der Spiegel ve Automattic bulunuyor. Ancak, Perplexity'nin yayıncılarla paylaşacağı gelir miktarının ne olacağına dair kesin bir bilgi verilmedi. Perplexity'nin İş Geliştirme Müdürü Dmitry Shevelenko, bunun "yayıncılara özel bir anlam ifade eden iki haneli bir yüzdelik" olacağını söyledi. Ayrıca, programın birkaç yıl süreceği belirtildi. Shevelenko, bu girişimin mevcut eleştirilerle doğrudan bir ilişkisi olmadığını vurguladı ve "Bu program konusunda yayıncılarla ocak ayından beri görüşüyorduk" dedi.
Yayıncıların Kaygıları ve Rekabet Ortamı
Son aylarda, dünyadaki birçok yayınevi, yapay zeka destekli arama motorları ve sohbet robotlarının, içeriklerini alarak doğrudan cevaplar sunması nedeniyle internet trafiğinin azalmasından endişe duyuyor. Google da benzer bir yolu benimseyerek, arama sonuçlarından yanıtlar alıyor, ancak şimdilik yayıncılara herhangi bir gelir paylaşımı yapmıyor. Shevelenko, "Bizim gelir paylaşımımız, Google’ın yayıncılara sağladığı sıfırdan çok daha fazla" diyerek Perplexity'nin bu konudaki taahhüdünün uzun vadeli olduğunu vurguladı.
Rekabetin Zorluğu ve Gelecek Vizyonu
AI şirketleri, içeriklerini kullanmak üzere zaman zaman büyük yayıncılarla anlaşmalar yaparken, Perplexity'nin yaklaşımı daha farklı. Perplexity, yayıncıları büyük meblağlar yerine, her bir arama yanıtında kullandıkları içerikten gelir olarak pay alacak. Bu durum, Perplexity’nin aslında kendi AI modellerini eğitmediğini, kullanıcıların mevcut en iyi AI modellerinden (OpenAI, Anthropic, Meta) yararlanarak cevaplar almasına olanak sağladığı gerçeği ile birleşiyor.
Ancak, Perplexity’nin ne kadar yüzdelik gelir payı vereceği henüz net değil ve bu belirsizlik, yayıncıların AI tabanlı hizmetlerden kaybettikleri gelirleri karşılayıp karşılayamayacakları konusunda sorular doğuruyor. Ayrıca, Google ve Meta gibi büyük oyuncuların egemen olduğu çevrimiçi reklam pazarına girmek de oldukça zorlayıcı. Bu konuda daha önce deneyim sahibi olan uzmanlar, "Bir reklam işinin kurulması zaman alır" ifadelerini kullanıyor.
Sonuç olarak, Perplexity’nin yayıncılarla kurduğu bu yeni gelir paylaşım modeli, sektörde büyük bir değişim yaratma potansiyeline sahip ancak adımın yeterli olup olmayacağı, kullanıcıların ve yayıncıların bu yeniliğe nasıl tepki vereceği ile yakından alakalı. Perplexity'nin hedefi, hem kendisi için hem de içerik sağlayan yayıncılar için sürdürülebilir bir gelir modeli yaratmak. Sektörün bu yeni gelişmelere nasıl adapte olacağını ve bunun etkin sonuçlarını önümüzdeki dönemde göreceğiz.